غالبا رفتار انسان منتج از نیازهای اوست و از بدیهی ترین نیازها ی انسان نیاز به شغل و کار است و از خصوصیات بارز گزینش شغل آن است که خود در ارضاء انسان موثر است . ازاین دریچه رضایت شغلی به موضوع نیازهای بشری گره می خورد.

روانشناسان سازمانی اغلب چنین اظهار می دارند که سلسله مراتب نیازهای مازلو در بررسی خشنودی و رضایت شغلی کاربرد بیشتر دارد.مک گریگور سلسله مراتب نیازهای مازلو را چنین معرفی می نماید:

1- نیازهای فیزیولوژیک : آب و غذا و...این نیازها را نمی توان برای مدت طولانی ارضاء نشده باقی گذاشت و باید قبل از سایر نیازها ارضاء شوند.

2-   نیازبه ایمنی

3-   نیازهای اجتماعی

4- نیازهای قدر و منزلت حرمت و احترام : شناخته شدن , تایید , احساس ارزشمندی

5- خود شکوفائی : خود یابی , یعنی نیاز به تشخیص تواناییهای بالقوه و رشد مداوم خویش.(ساعتچی 1369ص403)

گرچه مازلو نیازها ی را در ابتدا (1954) به پنج گونه تقسیم کرد ولی در سال 1970 نیاز را به هفت گونه تنظیم نمود که به دو دسته مهم 1- نیازهای کمبود 2- نیازهای رشد یا هستی تقسیم کرده است و تاکید نموده ضمن آنکه نیازهای رده بالا بعد از ارضاء نیازهای رده پایین می آیند همچنین اگر در شرایط برابر برخورد بین دو دسته نیاز بالا و پایین صورت گرفت نیازها ی پایین چیره می شوند(پارسا 1374)

بعدا افراد دیگری سعی نمودند که تئوری نیازهای مازلو را اصلاح نمایند. از جمله آلدرفر سه طبقه نیاز را مطرح کرد با عنوان تئوری (E.R.G )که شامل «نیازهای وجود» , «نیازهای وابستگی » , « نیازهای رشد»

1-          فیزیولوژیک : آب , غذا ....

2-             عشق ووابستگی : پیوندجویی,پذیرفتگی

3-               ایمنی :امنیت , اشتغال , رفاه , سلامت

4-                   عزت نفس, شایستگی , تایید, احترام

5-                          شناختن معلومات ومهارتها

6-                                 زیبایی: تناسب, هماهنگی

7-                                         خود شکوفایی

              سلسله مراتب نیازهای هفتگانه از دیدگاه مازلو(پارسا1374ص181)

گر چه طبقه بندی آلدر فرکاملتر از مازلونیست ولی برتری آن در این است که:

1- کمتر به سلسله مراتب تاکید دارد و فرد ممکن است تحت تاثیر چند نیاز باشد و ارضای یک نیاز ممکن است باعث شود فرد به نیازمراتب بالاتر برایش اهمیت نداشته باشد.

2- نکته دیگر آلدرفر آن است که اگر فرد در ارضاء نیازهای بالاتر ناکام شد . لزوماُ ادامه نخواهد داد بلکه از مکانیزم دفاعی برگشت استفاده می کند و به نیازهای پایین تربرمی گردد. مثلا اگر در محیط شغلی نیازهای رده بالا را دست نیافتنی فرض کرد ممکن است به عواملی نظیر دستمزدها, شرایط کار, مرخصی ها و... توجه اش بیشتر شود.

3- همچنین وی تاکید می کند که امکان دارد هیچ نیازی حتی در صورت ارضاء کامل و کامروایی متوقف یا منتقل به نیازهای بعدی نشود وهمچنین افزایش یافته و به عنوان انگیزه عمل کننده تداوم یابد .(ساعتچی-1369)

    نکته مهم این است که« مطالعات تجربی, شواهد ضد و نقیضی برای نظریه مازلو فراهم کرده است. برخی تحقیقات این نظریه را تایید ولی در بسیاری پژوهشها این نظریه با شکست روبه روگشته است.(کورمن1370ص318) در برخی تحقیقات نشان داده است که سلسله مراتب نیازهای مازلو تنها ده درصد از تغییرات رضایت شغلی را توضیح داده است و 90درصد تغییرات در خشنودی شغلی با حضور نیازهای پنجگانه مازلو بی توضیح مانده است.(طالبان1374ص19)

مطابق نظریه کامروایی نیازی اگر شخص آنچه را که طالب است , به دست آورد راضی خواهد شد. اگر شخص آنچه را که می خواهد اهمیت بیشتری برایش داشته باشد از به دست آوردن آن احساس رضایت بیشتر خواهد نمود و در صورت ناکامی ناراضی تر می شود .

در این نظریه فرض بر این است که رضایت شغلی تابعی مستقیم از درجه ای است که محیط با ساختارنیازهای فرد همخوانی دارد(کورمن1370ص316) طبق الگوی توزیعی این نظریه آنها رضایت شغلی را تابعی مستقیم و منفی از تفاوت میان نیازهای مشخص و درجه ای که محیط ارضای آن نیازها را فراهم می کند, می دانند.